Berlageblokken, Indische Buurt
Twee vrijstaande blokken met woningen aan het Javaplein en een op de kop van een aangrenzend blok, ontworpen door H.P. Berlage en gebouwd tussen 1913 en 1915.
Ze staan ook bekend als De Arbeiderswoning, naar de opdrachtgever. Dat was een woningbouwvereniging die ernaar streefde woningen te bouwen voor gezinnen voor wie de huur van sociale woningbouw te hoog was. Dat verklaart wellicht de karige inrichting: er was geen keuken maar slechts een klein spoelhok. Daarmee wilde de vereniging voorkomen dat bewoners in de keuken zouden gaan wonen en de rest van de woning zouden onderverhuren.
De blokken zijn beroemd vanwege de revolutionaire hoekoplossingen. Voorheen werd het probleem om licht en lucht in hoekwoningen te krijgen opgelost door moeilijke inspringingen aan de achtergevel. Berlage kwam op het idee om de inspringende hoeken aan de voorkant te plaatsen. Daardoor ontstond een eenvoudige plattegrond van de woningen, een duidelijk gevormde binnentuin en een levendige gevel aan de straatkant.
De Arbeiderswoning werd al in 1918 opgeheven; de woningen werden overgenomen door de gemeente.
Rond 1970 werden er alsnog keukens en ook douches aangebracht in de woningen.
Gemeentelijke sloopplannen in 1999 werden verhinderd. In 2004 werden de blokken aangewezen als rijksmonument, en volgde een nieuwe renovatie, waarbij onder meer de kozijnen de oorspronkelijke kleuren kregen.
- Bronnen & links:
- Manfred Beck et al.: H.P. Berlage en Amsterdam. Landshoff, Amsterdam 1970
- Renovatie 1970: De Waarheid 9-4-1970, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- A.A.H. de Koningh: Berlage contra Albert Heijn. In Ons Amsterdam nummer 11, 2000. onsamsterdam.nl/…
- Aankoop terrein: Het Nieuws van den Dag 31-12-1911, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Aanbesteding: Algemeen Handelsblad 7-1-1915, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Laatste wijziging:
- mei 2025