Melkinrichting en Roomboterfabriek Plancius. Vader en zoon Van Gendt verbouwden in 1895 het bestaande pand tot fabriek met bovenwoning. In 1903 en 1914 volgden verbouwingen, door J.G. van Gendt. Vandaar dat ook de naam 'Gebr. Van Gendt' op de gevel staat.
De naam van de fabriek stond oorspronkelijk op het fries, de horizontale grijze balk boven de pui. In circa 2024 keerde de naam terug, zij het iets lager.
Het bedrijf was in 1891 ontstaan uit een fusie en toen nog gevestigd in de Planciusstraat - vandaar de naam. Directeur was A.M. Broekman. De gepasteuriseerde melk en roomboter werden thuis bezorgd maar ook verkocht in winkels: destijds Kalverstraat 30, Damrak 58, Utrechtsestraat 20 en Galerij 17 (de galerij rond het Paleis voor Volksvlijt).
In 1895 werd de fabriek verplaatst naar de Keizersgracht. Achter het huis kwam een flinke schoorsteen te staan, voor de afvoer van de rookgassen van de stoominstallatie. Er kwam ook een smidse in het pand. Omwonenden vreesden hinder en waardevermindering, en maakten bezwaar bij de gemeente en zelfs bij koningin-regentes Emma (bij de Raad van State, zodoende) - tevergeefs.
Het bureau Van Gendt bouwde later nog enkele melkfabrieken voor Plancius: op Overtoom 191-195 (1902) en op de hoek Van Hallstraat-Boetzelaerstraat (1912). Die zijn allebei inmiddels afgebroken.
Plancius ging in 1917 samen met de concurrenten Amsterdamsche Melkinrichting en De Nijverheid uit Amsterdam en Neerlandia uit Weesp, onder de naam NV Vereenigde Amsterdamsche Melkinrichtingen. Deze locatie werd gesloten en in 1918 verkocht.
De VAMI werd vooral groot in de productie van ijs. Dat werd door heel het land verkocht. Op Kalverstraat 171 had de VAMI een eigen lunchroom. In WO II zette het verval van het bedrijf in.
In het pand aan de Keizersgracht kwam een reeks aan bedrijven, zoals (voor WO II) een meubelhandel, een depot van een conservenhandel, een borduurinrichting en een fabriek van technische veren. Tegenwoordig is het gehele pand een appartementencomplex.
Keizersgracht 802
- Datering:
- 1895
- Ontwerp:
- Gendt, A.L. van & J.G. van Gendt
- Bouwstijl:
- Neorenaissance met jugendstil invloeden
- Oorsponkelijke functie:
- Melkinrichting en roomboterfabriek
- Status:
- Gemeentelijk monument (208012)
- Bronnen & links:
- Monumenten Inventarisatie Project
- Archief Van Gendt: zoeken.hetnieuweinstituut.nl/…
- Aanbesteding: Algemeen Handelsblad 3-3-1895, (Delpher) resolver.kb.nl/… ; idem 9-3-1895, (Delpher) resolver.kb.nl/… ; idem 13-3-1895, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Bezwaar omwonenden: Algemeen Handelsblad 7-3-1895, (Delpher) resolver.kb.nl/… ; Het Nieuws van den Dag 28-5-1895, (Delpher) resolver.kb.nl/… ; Algemeen Handelsblad 17-6-1895, (Delpher) resolver.kb.nl/… ; idem 11-7-1895, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Beschrijving interieur: Algemeen Handelsblad 6-12-1895, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Laatste wijziging:
- juni 2025
Er zijn 12 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.