Voormalig verenigingsgebouw van de Maatschappij voor den Werkenden Stand. Het loopt door tot aan de Groenburgwal.
De architecten Beirer en Bekkers kenden elkaar van hun werk als opzichters van het Rijksmuseum, dat destijds nog in aanbouw was. (Sommige bronnen noemen J.J. Bekker als tweede architect.) Met hun ontwerp wonnen ze in 1881 de door de Maatschappij uitgeschreven prijsvraag voor het nieuwe gebouw. In de jury zaten onder anderen de Delftse hoogleraar Gugel en de Amsterdamse architecten Cuypers, Gosschalk en Muysken.
Op de geveltop, onder het raam, zijn twee mozaĆÆeken aangebracht. Links de restanten van de letters LB (de initialen van Beirer) en rechts een mozaĆÆek met attributen van architecten: een passer en een tekendriehoek.
Eerder stond hier de achttiende-eeuwse herberg Blauw Jan. Die was de laatste jaren in gebruik bij de handel in porselein en aardewerk van P.P.J.J. Preisler en bij de firma Bos & Baaij, convooilopers (= personen die in- en uitklaringen in orde maken). Baai en Preijsler woonden hier ook.
Op de begane grond waren twee koffiezalen, alleen toegankelijk voor leden, en een koffiekamer voor het publiek van de voorstellingen. Er was ook een biljartzaal, die alleen 's avonds geopend was. Verder naar achteren waren lokalen voor de avondscholen van de Maatschappij.
Op de eerste verdieping waren twee zalen, een grote en een kleine. Hier werden voorstellingen gegeven en voordrachten gehouden.
Hoger in het gebouw waren woningen voor de conciƫrge en de kastelein, lokalen van de meisjesschool en de industrieschool, en een directeurskamer.
Het souterrain diende als bergplaats voor de afdeling Straatreiniging van de Maatschappij.
De Maatschappij zetelde hier en gaf er cursussen tot 1950. Zalen werden ook verhuurd; zo vonden vanaf eind 19de eeuw tot in de jaren 1940 hier veel oraties en promoties plaats van de Vrije Universiteit. Vanaf 1946 was de grote zaal van het gebouw vooral in gebruik bij het Nederlands Volkstoneel, onder de naam Doelenzaal. Koningin Wilhelmina woonde er in 1947 een uitvoering bij van het stuk Ciske de Rat. In 1954 verkocht de Maatschappij het gebouw aan de gemeente.
In 1966 en 1967 was er onder de naam Sigma-centrum en creatief centrum gevestigd, waar onder meer de dichter Simon Vinkenoog optrad.
Na jaren van leegstand werd het in 1979 enkele maanden gekraakt door een groep van enkele honderden heroĆÆneverslaafden, tot groot ongenoegen van buurtbewoners. Circa 1984 werd het voor een gulden verkocht aan het Folkloristisch Danstheater (nu Internationaal Danstheater). Dat verkocht het pand in 2016 aan een nieuwe eigenaar, die het in 2018 verbouwde tot appartementen en kantoorruimte.
Kloveniersburgwal 87-89
- Datering:
- 1883
- Ontwerp:
- Beirer, L. & P.J. Bekkers
- Bouwstijl:
- Neorenaissance XIXB
- Oorsponkelijke functie:
- Verenigingsgebouw
- Status:
- Rijksmonument (518412)
- Bronnen & links:
- Monumenten Inventarisatie Project
- Aanbesteding: Algemeen Handelsblad 23-11-1881, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Prijsvraag: Het Nieuws van den Dag 29-8-1882, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Verslag opening: Het Nieuws van den Dag 13-6-1883, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Beschrijving: Het Nieuws van den Dag 14-6-1883, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Verkoopadvertentie 1954: Algemeen Handelsblad 30-10-1954, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- "HeroĆÆne-experiment Stadsdoelen mislukt". NRC Handelsblad 12-3-1979, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Verkoop 2016: www.cultureelpersbureau.nl/…
- Verbouwing 2018: www.koddearchitecten.nl/…
- Laatste wijziging:
- augustus 2024
Er zijn 36 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.