Centraal Station, of Amsterdam Centraal zoals de NS het liever noemt. Cuypers ontwierp het uiterlijk van het stationsgebouw, Van Gendt wijdde zich vooral aan de constructie. De overkapping van de sporen werd ontworpen door spoorwegingenieur L.J. Eijmer.
Het station werd gebouwd op drie aangeplempte eilanden in het IJ. Daarmee werd de stad afgesloten van het IJ, hetgeen tot veel protest leidde.
Het gebouw bestaat uit een middendeel met hoofdingang, geflankeerd door vleugels met de oostelijke en westelijke toegangen. Die vleugels hebben beide een laag gedeelte. Alles bij elkaar was het gebouw 300 meter lang. In 1920 werd het lage deel van de oostvleugel afgebroken; op die plek kwam het pakketpoststation van Cuypers' zoon Jos.
Het "Centraalstation" werd 15 oktober 1889 geopend. Oorspronkelijk was er Ć©Ć©n kap. De tweede, langere werd in 1922 gebouwd. Tussen die twee kappen in volgde in 1996 een derde, de middenkap.
Het station lijkt sinds eind jaren 1990 in een permanente staat van verbouwing te verkeren. De stationshallen worden opgeknapt en verbreed, aan de achterzijde is een busstation toegevoegd, evenals een halte van de Noord-Zuidlijn.
In 2002 werden de karakteristieke luifel boven de hoofdingang en de rijtuigkappen aan de vleugels verwijderd, al dan niet geheel. Spoorwegorganisatie ProRail sprak van een tijdelijke verwijdering, maar anno 2025 zijn de kappen nog altijd niet terug.
Centraal Station. Stationsplein 13-47
- Datering:
- 1881-1889
- Ontwerp:
- Cuypers, P.J.H. & A.L.van Gendt
- Bouwstijl:
- Neogotiek
- Oorsponkelijke functie:
- Station
- Status:
- Rijksmonument (5681)
- Bronnen & links:
- Monumenten Inventarisatie Project
- Een nieuwe stadspoort voor Amsterdam. www.spoorbeeld.nl/…
- Laatste wijziging:
- augustus 2025
Er zijn 294 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.