Paleis van Justitie, Prinsengracht 436

Selecties van bouwwerken

Gereedschap

Het voormalige Paleis van Justitie, zetel van het Amsterdamse gerechtshof; nu een hotel. Voor justitie werd het oude Aalmoezeniersweeshuis compleet verbouwd en gewijzigd. Het complex werd in 1950 uitgebreid met het gebouw rechts ervan, dat ook een weeshuis was.

Het Aalmoezeniersweeshuis was in 1822 leeg komen te staan nadat het Rijk had besloten dat steden geen geld mochten besteden aan wezen. Alle stedelijke wezen moesten voortaan naar kinderkolonies in Veenhuizen en Ommerschans - zeer tot ongenoegen van de Amsterdammers.

Na een flinke verbouwing onder leiding van stadsarchitect Jan de Greef (1784-1835) was het pand in 1831 bouwkundig gereed. Onder meer de voorgevel was geheel gewijzigd. Geldgebrek leidde er toe dat de inrichting en meubilering lang duurden: pas in 1836 werd het gebouw in gebruik genomen door de 'rechtbank van eerste aanleg'. Na een reorganisatie van de rechterlijke macht in 1842 werd die rechtbank gerechtshof genoemd.

Van 1863 tot de verhuizing in 1892 naar een eigen gebouw aan het Leidseplein zaten hier ook vier kantongerechten. Na hun vertrek kwamen er de rechtbank van het arrondissement Amsterdam en het parket van de Officier van Justitie. Daartoe werd het pand in 1892-1894 verbouwd door justitie-architect W.C. Metzelaar. Het kreeg toen onder meer twee regenwaterkelders, in opdracht van het ministerie van Oorlog. Dat water zou in tijden van oorlog als drinkwater gebruikt moeten worden. Later werden ze verbouwd tot ketelruimte en bedrijfsrestaurant.

Rechtbank en parket verhuisden in 1990 naar nieuwbouw aan de Parnassusweg. Het achtergebleven gerechtshof verhuisde in 2013 naar een nieuw eiland in het IJ, het IJdok.

Het oude gebouw werd in 2015 door het Rijk verkocht aan een ontwikkelaar, die er een vijfsterrenhotel in wilde vestigen. De verbouwing daartoe begon in 2020. In 2025 opende het Rosewood-hotel de deuren. Het telt ruim 130 kamers.