Voormalig hoofdkantoor van de Nederlandsche Handel-Maatschappij (NHM), die overkwam van het grachtenpand Herengracht 466. Het is het eerste echt grootschalige kantoorgebouw in Amsterdam.
Later werd dit kantoor gebruikt door de Algemene Bank Nederland, de opvolger (1964) van de banktak van de NHM. De ABN fuseerde in 1990 met de AMRO-bank tot ABN AMRO. De bank verliet het pand in 1999. Sinds 2007 is hier het Amsterdamse stadsarchief gevestigd, dat overkwam van de Amsteldijk.
Het gebouw staat bekend als 'De Bazel', naar de architect. Karel de Bazel werkte hier samen met A.D.N. van Gendt, die het betonskelet ontwierp. Na het overlijden van De Bazel in 1923 nam diens bureauchef C. van der Linden zijn taken over.
Het gebouw meet ongeveer 100 bij 30 meter en is 35 meter hoog. Het telt tien bouwlagen, waarvan twee onder de grond. Het was het eerste grootschalige kantoorgebouw van Amsterdam. Voor de bouw werd een rij panden in de Vijzelstraat gesloopt en werd de straat verbreed.
De Nieuwe Rotterdamsche Courant beschreef het gebouw bij de opening in oktober 1926 uitvoerig en sloot af met:
De totaal indruk dien wij kregen is, dat de Ned. Handelmaatschappij een goed, practisch ingericht nieuw gebouw heeft gekregen, zonder overdadige weelde.
De gevel is versierd met beeldhouwwerk van Lambertus Zijl en Joseph Mendes da Costa. In het trappenhuis zijn glas-in-loodramen van Antoon Derkinderen aangebracht.
De ABN liet wegens ruimtegebrek in de jaren 1970 nog een bankgebouw bouwen in de Vijzelstraat, aan de andere kant van de Keizersgracht. De twee gebouwen zijn door een tunnel onder de gracht met elkaar verbonden.
De Nederlandsche Handel-Maatschappij was in 1824 opgericht door koning Willem I met als doel het vergroten van de nationale welvaart. De Maatschappij fungeerde als staatsbankier en als handels- en transportonderneming. Ze speelde een grote rol in Nederlands-Indiƫ waar ze van 1830 tot 1870 het Cultuurstelsel uitvoerde. Lokale boeren moesten een vijfde van hun productie afdragen aan de NHM, die dat in Europa verkocht. Met de opbrengsten daarvan kon de NHM onder meer investeren in andere ondernemingen, zoals de Deli-Maatschappij.
Na de afschaffing van het Cultuurstelsel legde de NHM zich toe op bankieren. In 1964 fuseerde het bedrijf met de Twentsche Bank tot Algemene Bank Nederland. Die ABN fuseerde in 1990 met de AMRO Bank tot ABN AMRO.
De Bazel. Vijzelstraat 30-34, Herengracht 482, Keizersgracht 587-589
- Datering:
- 1919-1926
- Ontwerp:
- Bazel, K.P.C. de & A.D.N. van Gendt
- Bouwstijl:
- Art deco
- Oorsponkelijke functie:
- Bankkantoor
- Status:
- Rijksmonument (46509)
- Bronnen & links:
- Monumenten Inventarisatie Project
- Citaat: NRC 4-10-1926, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Laatste wijziging:
- september 2024
Er zijn 793 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.