Albert Boeken

1 maart 1891 - 4 mei 1951

Het ouderlijk huis van Albert Boeken stond aan het Singel op de hoek met de Blauwburgwal. Hij was het tweede kind van de vijf die zijn vader, een welgestelde commissionair, en zijn moeder kregen.

Boeken studeerde bouwkunde aan de Technische Hogeschool in Delft, van 1909 tot 1916. Al tijdens zijn studie werkte hij als tekenaar bij architectenbureau Baanders. Hij studeerde af bij de rationalist J.F. Klinkhamer en bij J.A.G. van der Steur.

In 1919 ging hij aan de slag bij de dienst der Publieke Werken. Daar ontwierp hij onder meer diverse scholen en utiliteitsgebouwen zoals een onderstation voor de elektriciteitsvoorziening (1924, nu rijksmonument) en telefooncentrales aan de Middenweg (1923) en Wingerdweg (1924). Als voorbereiding voor zijn werk aan telefooncentrales maakte hij in 1920 een studiereis naar Duitsland. Hij ontwierp ook diverse gebouwen voor de luchthaven Schiphol, toen nog een gemeentelijke dienst. Die zijn allemaal in 1940 vernietigd.

Na zeven jaar stapte hij op bij PW om voor zichzelf te beginnen. Hij maakte toen een reis naar Dessau om het pas geopende Bauhaus te bezoeken en maakte er kennis met voorlieden als Walter Gropius en Marcel Breuer. De Bauhaus-architectuur was geheel anders dan de Amsterdamse School die bij Publieke Werken dominant was. Boeken vond er meer vrijheid in. In Nederland sloot hij zich aan bij De 8, voorvechters van een zuivere vorm van het Nieuwe Bouwen: een architectuur van licht, lucht en ruimte. Na enkele jaren koos hij voor een vorm daarvan mét aandacht voor esthetiek en werd hij een centrale figuur in de Groep '32 die een dergelijke architectuur propageerde. Enkele andere architecten in die groep waren Piet Zanstra en Arthur Staal.

Als zelfstandig architect met uitgesproken meningen over bouwstijlen en ontwerpvrijheid kreeg hij niet veel opdrachten. Zijn voornaamste werk is de Apollohal, een sporthal annex tentoonstellingsruimte aan de Apollolaan (1934, rijksmonument). Na de Tweede Wereldoorlog werd hij supervisor van het uitbreidingsgebied Bos en Lommer.

Boeken publiceerde veel en was actief in allerlei commissies en verenigingen, zoals Architectura et Amicitia en de BNA. In 1935 gaf hij een lezing bij de tentoonstelling De functionele stad die n.a.v. een CIAM-bijeenkomst gehouden werd in het Stedelijk Museum. Tot de andere sprekers behoorden Le Corbusier, Gropius en J.J.P. Oud.

Boeken was in 1918 getrouwd met Wilhelmina Sophia Tielrooy (Willy, 1891-1955), met wie hij twee kinderen kreeg. Hij overleed in 1951 in Amsterdam.

Alexander Bodon

A.C. Boerma

Alle personen en organisaties

Bronnen & links: