De twee middelste panden, die iets terugliggen, werden in 1874 ontworpen door J.H. Leliman. Dertien jaar later ontwierp Ed. Cuypers de nummers 75 en 78, en voegde hij een verdieping toe aan de panden van Leliman.
Op nummer 77-huis woonde en werkte van 1908 tot 1914 H.P. Berlage.
De reliƫfs op de gevels van 75 en 78 tonen 'huiselijke rust' (75) en 'tijdloos leven' (78). Ze zijn hoogstwaarschijnlijk gemaakt door de beeldhouwers Van den Bossche en Crevels. Cuypers werkte vaak met ze samen, en bouwde enkele jaren later hun ateliers in de Lutmastraat, hier om de hoek.
Opdrachtgever voor de middelste huizen was J.C. Stelling. 75 en 78 werden gebouwd voor de heren R.T. Hart en E. Stark. De laatste was een tandarts en apotheker die op nummer 77 woonde.
Nummer 76 diende rond de eeuwwisseling als centrum van de theosofische beweging. De fervente aanhanger Petronella Catharina Meuleman-Van Ginkel (Rijswijk 1841 - Amsterdam 1902) woonde er, alsmede Willem B. Fricke (Weesp 1843 - Laren 1931), de algemeen secretaris van de Nederlandse tak van de van origine Amerikaanse beweging. In 1901 werd Amsteldijk 80 het centrum van de beweging. De beweging of om precies te zijn de P.C. Meuleman-stichting kocht in 1905 een terrein tegenover diamantslijperij Asscher in de Tolstraat. In 1908 bouwden ze daar een houten vergadergebouw, ontworpen door Frickes buurman Berlage. Vlak daarnaast werd in 1927 de theosofische tempel gebouwd. Amsteldijk 76 bleef hoofdkwartier van de beweging tot 1920, toen het kantoor verplaatst werd naar Tolstraat 156.
Toen de huizen nog in de gemeente Nieuwer-Amstel stonden waren de huisnummers 33 t/m 36.
Amsteldijk 75-78
- Datering:
- 1874 / 1887
- Ontwerp:
- Leliman, J.H. / Ed. Cuypers
- Bouwstijl:
- Eclecticisme met veel neorenaissance motieven
- Oorsponkelijke functie:
- Etagewoningen
- Status:
- Gemeentelijk monument (222040)
- Bronnen & links:
- Monumenten Inventarisatie Project
- Verslag van een theosofische bijeenkomst: Leeuwarder Courant 14-9-1896, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Over de theosofen: P. de Brock in Ons Amsterdam januari 2005, onsamsterdam.nl/…
- Necrologie Fricke: Algemeen Handelsblad 16-3-1931, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Laatste wijziging:
- juli 2024
Er zijn 22 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.